කොළඹ කොමර්ෂල් සමාගම 1872 දී ජෝන් බර්න් නම් ඉංජිනේරුවරයා විසින් ලන්ඩන් නුවර පිහිටි මවු සමාගමෙහි ශාඛාවක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ කොළඹ දී පිහිටුවන ලද්දකි. 1872 සිට 1976 දක්වා වර්ෂ 100කට අධික කාලයක් මුළුල්ලේ සමාගමෙහි පරිපාලනය සිදු කරන ලද්දේ ලන්ඩන් නුවර පිහිටි මවු සමාගමෙහි බ්‍රිතාන්‍යයන් විසිනි.

බර්න් මහතා කෝපි වගා ක්ෂේත්‍රයෙහි පුළුල් අත්දැකීම් ලැබීමෙන් පසුව කොළඹ 02, කොම්පඤ්ඤ වීදියේ අක්කර 13ක බිමක් ආවරණය වන පරිදි පිහිටි "ආක්ලන්ඩ් නිවස" පරිශ්‍රයෙහි, කොළඹ මුල් කරගත් සිය ව්‍යාපාර ආරම්භ කළේය.

1976 වන තෙක් කොළඹ කොමර්ෂල් සමාගම් සමූහ ව්‍යාපාරයන් හි මූලස්ථාන කාර්යාලය වූයේ කොළඹ, ලිලී වීදියේ අංක 25 දරන ආක්ලන්ඩ් නිවෙස යි.

1965 ෆර්ගසන් වාර්තාව ට අනුව, එවකට මෙම ආයතනය වතු කළමනාකරණය, පොහොර, තේ වගාව, රක්ෂණ සේවා, විද්‍යුත් සහ යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරු යන අංශ වල සක්‍රීය දායකත්වයක් ලබා දී තිබේ. එසේම විදේශීය සමාගම් 50ක පමණ භාණ්ඩ බෙදා හරින්නා ලෙස ද කටයුතු කර තිබේ. කොළඹ කොමර්ෂල් සමාගම විසින් තේ වගා කිරීමෙහි දුහිතෘ සමාගම් සංස්ථාපනය කර තිබේ. ආක්ලන්ඩ් ආයෝජන සහ මූල්‍ය සමාගම, කොළඹ කොමර්ෂල් (බ්‍රිතාන්‍ය) සමාගම, කොළඹ කොමර්ෂල් (තේ) සමාගම, කොළඹ කොමර්ෂල් (පොහොර) සමාගම, කොළඹ කොමර්ෂල් නියෝජිත ආයතනය, කොළඹ කොමර්ෂල් ගිවිසුම් සමාගම, ශ්‍රී ලංකා නිෂ්පාදකයින් ගේ සහ වෙළෙඳ ව්‍යාපාරිකයින් ගේ සමාගම, බර යන්ත්‍ර සූත්‍ර සමාගම, හුන්නස් ඇල්ල හෝටල් සමාගම සහ ශ්‍රී ලංකා බොර තෙල් සමාගම එවැනි දුහිතෘ සමාගම් අතර ට අයත් වේ.

1976 දී කොළඹ කොමර්ෂල් සමාගම එහි ආක්ලන්ඩ් නිවසෙහි ප්‍රධාන ශාඛාවත්, බදුල්ල, හැටන්, කඳපොළ, මහනුවර සහ රත්නපුර පිහිටි ශාඛා කාර්යාලත් 1971 අංක 35 දරන ව්‍යාපාර පවරා ගැනීමේ පනත යටතේ රජයට පවරා ගන්නා ලදී. 1976 දී ජනතාකරණයට ලක් කරන තෙක්ම කොළඹ කොමර්ෂල් සමාගම දිවයිනෙහි සාර්ථකම පුද්ගලික ව්‍යාපාරයක්ව පැවැතිණි. 1976 දී කොළඹ කොමර්ෂල් සමාගම රජයට පවරා ගැනීමෙන් පසු කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම රේඛීය අමාත්‍යාංශ ඍජු අධීක්ෂණය යටතේ ත් ශ්‍රී ලංකා මහා භාණ්ඩාගාරයේ නිරීක්ෂණය යටතේ ත් පැවතිණි.

1989 දී මෙම සමාගම 1987 අංක 23 දරන ජනතා ව්‍යාපාර පනත යටතේ ප්‍රතිව්‍යුහ ගත කරන ලදුව කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම ලෙස නම් කරන ලදී. කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගමෙහි සමස්ත කොටස් වටිනාකම එවකට, කොටසක් රු. 10/- බැගින් කොටස් 10,000,000කට රු. 100,000,000 විය. ඉන් පසුව කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම වර්ෂ 1994 දී පුද්ගලීකරණය කරන ලදී. එහි දී සමස්ත කොටස් වටිනාකමින් 90%ක් පුද්ගලික අංශයට පවරා දෙනු ලැබූ අතර ඉතිරි 10% සේවකයින් වෙත ලබා දීමේ අරමුණින් ශ්‍රී ලංකා මහා භාණ්ඩාගාරය යටතේ පවත්වා ගනු ලැබිණි. නැවතත් 1997 දී කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම 1996 අංක 29 දරන මහජන සමාගම් පනත යටතේ රජයට පවරා ගනු ලැබිණි. එයට සමගාමීව 2001 දී කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම 2007 අංක 7 දරන සමාගම් පනත යටතේ ලියා පදිංචි කර තිබේ.

වත්තල - හුණුපිටිය දුම්රිය ස්ථානයට යාබද ව පිහිටා තිබූ කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගමට අයත් බිම ආදර්ශ තේ වගා භූමියක් ව පවත්වා ගෙන යනු ලැබ තිබේ. 1962 දී රජයේ කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම ඉදි කිරීමට මෙම භූමියෙන් කොටසක් රජය විසින් පවරා ගනු ලැබිණි. ආදර්ශ රබර් වගා භූමිය නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය විසින් පවරා ගන්නා ලද අතර මේ වන විට එම භූමියෙහි වත්තල - හුණුපිටිය ජනතාවගේ භාවිතය සඳහා පොදු රැස්වීම් ශාලාවක්, පුස්තකාලයක්, වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථානයක්, වෙළෙඳ සංකීර්ණයක්, එළවළු වෙළෙඳ පොලක්, සමෘද්ධි බැංකු කාර්යාලයක්, පොලිස් ස්ථානයක් සහ ළමා උයනක් පිහිටුවා ඇත.

මේ වන විට රජයේ කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශයේ නිරීක්ෂණය යටතේ පවතින අතර 2011 ජුනි මස සිට අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ සභාපති තුමා විසින් කළමනාකරණ සහ පරිපාලන කටයුතු මෙහෙයවනු ලැබේ. වර්තමානයේ දී රජයේ කොළඹ කොමර්ෂල් පොහොර සමාගම, ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික ආර්ථිකය නංවාලීමේ අරමුණ ට උපකාරී වෙමින්, දිවයිනෙහි ගොවීන් වෙත උසස් තත්ත්වයේ රසායනික පොහොර තොග වශයෙන් බෙදා හැරීමෙහි නියුතු රජයේ ආයතන දෙකින් එකක් ලෙස ක්‍රියා කරයි.